مقدمه

تراشکاری، یکی از پایه‌های اصلی صنعت ساخت و تولید، دنیای شگفت‌انگیزی از فرآیندها، ابزارها و مهارت‌ها است. در این دنیای پر رمز و راز، فلزات و چوب با ظرافت و دقت شکل می‌گیرند و قطعات ظریف و پیچیده خلق می‌شوند.

در این پست، به سفری در دنیای تراشکاری خواهیم رفت و با 10 نوع از رایج‌ترین فرآیند تراشکاری آشنا می‌شویم. با زبانی ساده و گویا، به بررسی کاربردها، نحوه انجام و نکات کلیدی هر عملیات خواهیم پرداخت.

پس اگر به دنیای ساخت و تولید علاقه دارید، با ما همراه باشید تا دریچه‌ای جدید به سوی این دنیای شگفت‌انگیز به روی شما گشوده شود.

تراشکاری صنعتی: صنایع مرتبط و کاربردها

صنایع بسیاری برای ساخت قطعات پیچیده از انواع فرایند‌های تراشکاری استفاده می‌کنند. این قطعات در تولید محصولات با کاربردهای گوناگون از قبیل آلات موسیقی، پایه‌های میز، لوله سلاح، پیچ و مهره، و چوب بیلیارد به کار می‌روند. برای برآورده کردن مشخصات طراحی، هر مرحله ازفرآیند ساخت این قطعات نیازمند رویه‌ خاصی است. دستگاه تراش یکی از ماشین‌هایی است که توانایی انجام بسیاری از کارهای مختلف فرآیند تراشکاری را دارد.

دستگاه تراش یکی از تجهیزات کارگاههای ماشینکاری است که طیف وسیعی از فرآیندهای تراشکاری را پشتیبانی می‌کند. در این فرایندها اضافه مواد به‌صورت چرخشی بر محور قطعه کار تراشیده می‌شود. انواع مختلفی از فرآیندهای تراشکاری وجود دارند که عبارتند از: رزوه‌زنی، تراشکاری داخلی (داخل تراشی)، پیشانی‌تراشی، تراشکاری (طول تراشی)، سوراخ‌کاری و قلاویزکاری.

فرمول محاسبه زمان لازم برای یک عملیات ماشین‌کاری یا تراشکاری به شکل زیر است:

زمان (برحسب دقیقه) = طول برش (میلی‌متر) تقسیم‌بر نرخ پیشروی (میلی‌متر بر دور) ضرب‌در سرعت گردش قطعه‌کار (دور بر دقیقه)

در این مطلب، 10 نوع فرآیند تراشکاری و کاربردهای هرکدام معرفی خواهند شد.

1. رزوه‌زنی(Threading)

رزوه‌زنی یکی از فرآیندهای تراشکاری است که در آن، با استفاده از یک ابزار مکانیکی، شیارهایی روی سطح خارجی قطعه‌کار ایجاد می‌شوند. این کار به کمک حرکت ابزار در امتداد قطعه‌کار انجام می‌شود. در انتهای این فرایند، رزوه (مارپیچ)هایی با گام و طول از پیش تعیین‌شده روی قطعه نقش می‌بندند. برای ایجاد رزوه‌های عمیق‌تر، باید ابزار چندین بار از محل مورد نظر روی قطعه عبور کند. ابزار مورداستفاده برای ایجاد رزوه‌ها قلم یا اینسرت پیچ بری است. برای موفقیت این فرایند، دستگاه باید به‌‌ صورت دقیق تنظیم شود. در مواردی که برای ایجاد رزوه‌های عمیق چند بار حرکت ابزار روی محل مورد نظر لازم است، دستگاه باید طوری تنظیم شود که مارپیچ از همان نقطه‌ی اولیه آغاز شود.

2. فرآیند طول تراشی یا تراشکاری استوانه ای(cylindrical turning)

تراشکاری از متداول‌ترین فرآیندهای ماشین‌کاری است. در این فرآیند،اضافه مواد از روی سطح خارجی یک قطعه استوانه‌ای برداشته می‌شود. این عمل تا زمانی ادامه می‌یابد که قطر قطعه به اندازه مورد نظر برسد. دوعملیات تراشکاری (طول تراشی) وجود دارد که معمولاً توسط اپراتور انجام می‌شود: خشن‌تراشی و پرداخت‌کاری. در خشن‌تراشی، تمرکز اپراتور عمدتاً روی زمان اتمام کار است و دقت و کیفیت سطحی اهمیت کمتری دارد. درحالی‌که در پرداخت‌کاری، علاوه بر اتمام کار، کیفیت مطلوب سطحی و دقت نیز مورد اهمیت است.

3. تراشکاری داخلی یا داخل تراشی(Boring)

تراشکاری داخلی فرایند براده‌برداری از درون یک سوراخ است. در این فرآیند، با استفاده از ابزاری تک‌نقطه‌ای، اشکال مشخص ایجاد شده یا سوراخ‌های موجود گشادتر یا عمیق‌تر می‌شوند. توجه به این نکته ضروری است که این فرایند قابلیت ایجاد سوراخ را ندارد بلکه فقط روی سوراخ‌های از قبل ایجاد شده (مثلاً با مته‌کاری) قابل اجرا است. تراشکاری داخلی از لحاظ سرعت عملیات کند بوده و روی قطعات با اندازه کوچک اعمال می‌شود. به‌علاوه، برای اصلاح سوراخ‌هایی که کاملاً گرد نیستند نیز می‌توان از این فرآیند استفاده کرد.

4. قلاویزکاری(Tapping)

قلاویزکاری فرایندی است که در آن با استفاده از یک ابزار قلاویز از طریق ورود محوری آن به درون یک سوراخ موجود، روی جداره سوراخ رزوه ایجاد می‌شود. اندازه سوراخ تعیین‌کننده‌ی اندازه‌ی ابزاری است که می‌توان از آن استفاده کرد. ابزار این فرایند قلاویز نامیده می شود که دارای لبه‌های برنده‌ی متعددی است. قطعه‌کار روی یک گیره بسته می‌شود و با سرعت پایین به گردش در می‌آید. یک نگهدارنده (فیکسچر) ویژه نیز برای نگه‌داشتن قلاویز به‌کار می‌رود که روی مرغک دستگاه بسته می‌شود.

5. ایجاد آج یا آج زنی(Knurling)

ایجاد طرح برجسته (آج زدن) به منظور ایجاد نقش‌های دندانه‌دار یا لوزی‌شکل روی سطح قطعه‌کار انجام می‌شود. این کار به منظور افزایش اصطکاک و سهولت در گرفتن قطعه انجام می‌شود. ابزار مورد استفاده در این فرآیند قرقره آج زنی نامیده می‌شود. برای ایجاد این نقش‌ها، قرقره آج با سطح قطعه‌کار در تماس قرار می‌گیرد و دندانه‌های آن روی سطح قطعه غلتانده می‌شوند.

6. سوراخ‌کاری(Drilling)

هدف از سوراخ‌کاری به عنوان یک فرآیند ماشین‌کاری، ایجاد سوراخ در قطعه‌کار با براده‌برداری از آن در حین چرخش است. قطر سوراخ ایجاد شده برابر با قطر مته‌ای است که برای این کار استفاده می‌شود. برای بهینه‌سازی عملکرد مته، باید آن را به درستی در دستگاه قرار داد. قرارگیری صحیح مته با استفاده از سه نظام مته یا مرغک دستگاه در حین چرخش قطعه‌کار در سه نظام یا فشنگی انجام می‌شود.

7. ریمینگ یا برقوکاری(Reaming)

برقوکاری یا ریمینگ برای افزایش قطر یک سوراخ موجود در قطعه‌کار به کار می‌رود. در واقع، ریمینگ یک فرآیند تراشکاری برای تصحیح اندازه است. ابزار ریمر یا برقو به‌صورت محوری وارد سوراخ شده و قطر آن را به اندازه قطر برقو افزایش می‌دهد. ریمینگ بعد از عملیات سوراخ‌کاری انجام می‌شود. در این فرآیند مقدار کمی براده برداشته می‌شود و سوراخی با سطح داخلی صاف‌تر و گردتر از سوراخ ایجاد شده توسط مته به وجود می‌آید. ریمر در مرغک دستگاه بسته می‌شود و قطعه‌کار با سرعت بسیار کم به چرخش در می‌آید.

8. برشکاری(Parting)

برشکاری نوعی عملیات تراشکاری است که برای قطع قطعه‌کار بعد از ماشینکاری کامل آن به کار می‌رود. در این عملیات، ابزار برش با عرض کم و زاویه مایل لبه برش به‌صورت عمودی بر محور چرخش قطعه‌کار حرکت کرده و آن را برش می‌دهد. با ادامه این فرآیند، قلم برش به مرکز قطعه‌کار می‌رسد و در نهایت قطعه جدا شده و به زمین می‌افتد.

9. پیشانی‌تراشی(Facing)

پیشانی‌تراشی به منظور کاهش طول قطعه‌کار انجام می‌شود. این فرآیند برای حل مشکلی که در حین ماشینکاری ممکن است ایجاد شود (یعنی بلندتر شدن طول قطعه‌کار از مقدار مورد نظر) به کار می‌رود. در پیشانی‌تراشی، طول قطعه‌کار با استفاده از ابزار تراشکاری به اندازه دقیق تنظیم می‌شود. برای رسیدن به طول مورد نظر، ابزار در امتداد شعاع قطعه‌کار حرکت می‌کند.

10. شیارتراشی(Grooving)

شیارتراشی نوعی فرآیند تراشکاری به منظور ایجاد یک برش باریک روی قطعه‌کار انجام می‌شود. اندازه این برش با پهنای قلم برش تعیین می‌شود. در صورت نیاز به شیارهای عریض‌تر، ابزار باید چندین بار در مسیر مشخص روی قطعه‌کار حرکت کند. دو نوع شیارزنی وجود دارد: شیار پیشانی و شیارمحیطی. در شیارزنی پیشانی، ابزار یک برش باریک روی سطح پیشانی قطعه‌کار ایجاد می‌کند. در مقابل، در شیارزنی محیطی یا خارجی، با حرکت شعاعی ابزار به داخل قطعه‌کار، براده‌برداری انجام می‌شود.

عملیات تراشکاری در ماشین های CNC

در تراشکاری CNC (کنترل عددی کامپیوتری)، معمولاً از میله‌های مواد به عنوان قطعه‌کار استفاده می‌شود که در سه نظام دستگاه بسته شده و به چرخش در می‌آیند. سپس با استفاده از ابزار برش، اضافه مواد برداشته می‌شود تا به شکل نهایی و مورد نظر دست پیدا کرد. این فرآیند یک روش تولید کاهشی است، زیرا شکل نهایی با حذف مداوم و کنترل‌شده مواد از قطعه‌کار به وجود می‌آید. تراشکاری CNC با سرعت نسبتاً بالایی انجام می‌شود. این سرعت بالا، این فرآیند را برای تولید انبوه قطعات مناسب می‌کند.

سوالات پرتکرار

نحوه عملکرد تراشکاری چگونه است؟

در عملیات تراشکاری، قطعه‌کار به‌طور امن در یک سه نظام یا چهارنظام بسته می‌شود و با سرعت بالا به چرخش در می‌آید. سپس، ابزار برش با برداشتن و براده‌برداری از قسمت‌های اضافی، به شکل‌دهی قطعه‌کار می‌پردازد.

کدام نوع عملیات تراشکاری برای ایجاد برش باریک به کار می‌رود؟

شیارتراشی روی ماشین تراش

نوع عملیات تراشکاری که برای ایجاد برش باریک به کار می‌رود، شیارزنی نام دارد. این فرآیند برای ایجاد شیارها یا برش‌های باریک با عمق مشخص در سطوح داخلی یا خارجی استوانه یا قطعه‌کار به کار می‌رود. این عملیات ماشینکاری هم روی ماشین های دستی و هم روی دستگاه‌های تراش CNC انجام می‌شود. با این حال، شکل ابزار برش تعیین‌کننده‌ی شکل شیارها یا برش‌ها خواهد بود.

کدام نوع عملیات تراشکاری یک عملیات تصحیح اندازه است؟

برقوکاری

نوع عملیات تراشکاری که یک عملیات تصحیح اندازه محسوب می‌شود، ریمینگ یا برقوکاری نام دارد. ابزار مورد استفاده در این فرآیند ریمر نامیده می‌شود و وظیفه‌ی آن افزایش قطر یک سوراخ موجود در قطعه‌کار است. ریمر سوراخ جدیدی ایجاد نمی‌کند و فقط بعد از ایجاد سوراخ (مثلاً با مته‌کاری) به کار می‌رود. به‌طور کلی، عملیات تراشکاری در خارج از قطعه‌کار انجام می‌شود، در حالی که ریمینگ در داخل قطعه‌کار صورت می‌گیرد.

پرکاربردترین ابزار در عملیات تراشکاری کدام است؟

پرکاربردترین ابزار در عملیات تراشکاری، دستگاه تراش است. این دستگاه برای براده‌برداری از چوب یا فلزات تا رسیدن به شکل نهایی مورد نظر به کار می‌رود. برخی از عملیات‌هایی که با دستگاه تراش انجام می‌شوند عبارتند از: خارزنی، برش، پیشانی‌تراشی و سوراخ‌کاری.

خلاصه

در این مقاله، 10 نوع عملیات تراشکاری، کاربرد و نحوه انجام هر کدام معرفی شد. برای اطلاعات بیشتر در مورد عملیات تراشکاری، می‌توانید با ما تماس بگیرید.

DIGIMFG طیف گسترده‌ای از خدمات تولید، از جمله ماشین‌کاری CNC و خدمات با ارزش‌افزوده دیگر را برای تمام نیازهای نمونه‌سازی و تولید شما ارائه می‌دهد. برای اطلاعات بیشتر به وب‌سایت ما مراجعه کنید.

منابع

xometry.com/resources/machining/types-of-turning-operations

سلب مسئولیت

محتوای ارائه شده در این صفحه وب صرفا جنبه اطلاع رسانی دارد. DIGIMFG هیچگونه ضمانت یا مسئولیتی، چه به صورت صریح یا ضمنی، در خصوص صحت، کامل بودن یا اعتبار اطلاعات بر عهده نمی گیرد. پارامترهای عملکرد، تلرانس های هندسی، ویژگی‌های طراحی خاص، کیفیت یا نوع مواد، یا فرایندها را نباید نمایانگر آنچه توسط تأمین کنندگان یا تولیدکنندگان شخص ثالث در شبکه DIGIMFG ارائه می‌شود، دانست. خریدارانی که به دنبال دریافت قیمت هستند موظفند تا الزامات فنی ویژه موردنیاز برای قطعات را تعریف کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر، لطفاً به شرایط و ضوابط ما مراجعه کنید.

نوشته‌های مشابه

3 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *